Od redaktorek sekcji

Ewelina Ciaputa
Justyna Struzik
Katarzyna Zielińska

(De)konstruowanie seksualności - perspektywy teoretyczne i badawcze

Seksualność jest jedną z centralnych kategorii życia społecznego, podlegającą silnej normalizacji ze strony społecznych reguł i kulturowego porządku. Dodatkowo, jak trafnie zauważył Michel Foucault, społeczeństwo europejskie wyspecjalizowało się w tworzeniu wiedzy dotyczącej cielesności i seksualności człowieka, która służyć ma ujarzmieniu podmiotów społecznych. Mnożenie dyskursów naukowych - obserwowane od końca XIX wieku - dotyczących seksu i seksualności powodowało potwierdzenie słuszności tez powstałych w ich ramach, przez co dyscyplinowanie ciał w sferze seksualnej zyskiwało swoje uzasadnienie naukowe. Teoria i badania rozwijane w obszarze feminizmu i studiów queerowych otworzyły nowe perspektywy, obnażając wiele ukrytych założeń obecnych w rozważaniach na temat seksualności oraz pokazując ich normatywny i esencjonalistyczny charakter.

Prezentowana sekcja InterAliów stanowi przegląd różnych perspektyw badawczych i teoretycznych odnoszących się do problematyki seksu i seksualności, które zostały przedstawione przez polskie badaczki i badaczy podczas II Akademickiego Kongresu Feministycznego w Krakowie w dniach 26-28 września 2011 roku. Celem Kongresu, jak i naszej grupy tematycznej, było, z jednej strony przyjrzenie się dziejącym się w ramach polskiej akademii, na jej marginesach i poza nią, teoretycznym i badawczym dyskusjom dotyczącym spotkania kategorii gender, tożsamości płciowej czy seksualności z innym kategoriami rzeczywistości społecznej: politycznością, religią, klasą, etnicznością, etc., z drugiej zaś próba odpowiedzi na pytanie: „Jak feminizm zmienił polską naukę?”.

Podczas obrad grupy tematycznej „(De)konstruowanie seksualności - perspektywy teoretyczne i badawcze” miałyśmy okazję zmierzyć się z wieloma pytaniami teoretycznymi, stawianymi przez badaczki i badaczy seksualności i tożsamości płciowej. Wśród nich pojawiły się m.in. pytania o nieobecność związków rodzinnych kobiet nieheteroseksualnych w społecznej świadomości w wystąpieniu Joanny Mizielińskiej i Agaty Stasińskiej, kwestie budowania relacji intymnych w oderwaniu od normy monogamii w referacie Katarzyny Michalczak, czy w końcu refleksje Moniki Kłosowskiej nad możliwą queerową metodologią zacierającą, naznaczoną władzą, granicę między badaczką a badaną.

Niniejsza sekcja stanowi skróconą relację z interdyscyplinarnych debat toczonych podczas II AKF. Mamy przyjemność zaprezentować Czytelniczkom i Czytelnikom InterAliów trzy teksty. Agnieszka Kościańska w tekście „Czy onanista to też Polak? Debata o masturbacji 1993-1994” przedstawia inspirującą analizę tego, co na początku lat 90. XX wieku w publicznej dyskusji o masturbacji zostało uznane na „normalne”, „polskie”, a co wyklęte i wyrzucone poza granice „rodzimości”. Z kolei Monika Rogowska-Stangret w artykule „Ciało poza Człowiekiem czyli Ciało Wyemancypowane w ujęciu Elizabeth Grosz” prezentuje pogłębioną refleksję nad pojęciem „ciała” w filozofii feministycznej Elizabeth Grosz. Przemysław Szczur w artykule „Powieść jako krytyczna teoria homoseksualności. Na podstawie przykładowych tekstów francuskich z drugiej połowy XIX wieku” zastanawia się nad potencjałem krytycznym XIX-wiecznej powieści, która może zostać zinterpretowana jako polemika wobec poglądów na temat homoseksualności.

Teksty te są przykładem głosów w niekończącym się teoretycznym i badawczym polilogu nad seksem, seksualnością i tożsamością płciową. Dziękujemy Redakcji InterAliów za udostępnioną przestrzeń do takich dyskusji.